Populacja wilków w Polsce
Po wielu latach zwalczania populacji wilków, w 1998 roku, zostały one objęte w całej Polsce ochroną gatunkową. Jest to uregulowane Ustawą o ochronie przyrody* oraz Rozporządzeniem Ministra Środowiska**. Zgodnie z nimi wilki objęte są ochroną ścisłą. Zabronione jest ich zabijanie, okaleczanie, chwytanie, przetrzymywanie, niszczenie nor i zabieranie z nich szczeniąt, a także przechowywanie i sprzedaż skór i innych fragmentów martwych osobników, bez odpowiedniego zezwolenia.
Przed objęciem wilka ochroną jego występowanie było ograniczone do Karpat i północno-wschodniej Polski, głównie w lasach. Po objęciu ochroną wilki zaczęły wracać do lasów centralnej i zachodniej Polski. To najczęściej pojedyncze osobniki, opuszczające watahę w poszukiwaniu partnera i nowego terytorium bywają widziane poza obrębem lasów, najczęściej na polach w ich pobliżu. Badania naukowe pokazują, że w Polsce na terenie 100 km występuje od 1 do 6 wilków.
Człowiek coraz bliżej wilka?
Obecnie lasy w Polsce stanowią tylko 30% powierzchni, a często i w ich pobliżu budowane są osiedla, powstaje zabudowa rekreacyjna i ścieżki biegowe. Wielu ludzi w lesie spaceruje, zbiera grzyby, jagody, uprawia sport i wypoczywa. Musicie wiedzieć, że wilki bardzo się starają, żeby w obecnych czasach uniknąć spotkania z ludźmi, zwłaszcza gdy opiekują się swoimi szczeniętami.
Coraz częściej jednak zdarza się, że dzikie wilki, szukając pożywienia zbliżają się do ludzkich osad. Zwykle odchodzą niezauważone i nie powodują problemów. Za ten stan rzeczy niestety jednak odpowiada człowiek. Dlaczego?
Ponieważ dokarmia wilki. Wyrzuca resztki jedzenia na terenie swojej posesji, albo próbuje zanęcić wilki pożywieniem, aby je nagrać lub sfotografować.
Dokarmianie wilków, nawet w terenie leśnym jest bardzo dużym błędem. Wilki na jedzeniu dostarczonym przez człowieka zawsze wyczują jego zapach i mogą, zupełnie niepotrzebnie, uznać, że człowiek jest dostarczycielem pożywienia.
Wtedy ich obecność w pobliżu może stać się problemem.
Pamiętajcie! Nigdy nie zostawiajcie w lesie opakowań po jedzeniu ani jego resztek! Nawet jeśli na leśnym parkingu stoi kosz na śmieci, zabierzcie swoje resztki ze sobą. Nigdy nie pozostawiajcie jedzenia wilkom w pobliżu ambon, żeby nagrać z nimi materiał filmowy, bądź zrobić mu zdjęcie.
Spotkanie z wilkiem jest możliwe
Wraz ze wzrostem zasięgu populacji wilka w Polsce wzrasta prawdopodobieństwo spotkania tych drapieżników, w lesie, na łące czy w polu.
Wilki są zazwyczaj bardzo ostrożne i płochliwe, ale też bardzo ciekawskie, zwłaszcza młode osobniki. Nic więc niezwykłego w tym, że wilk zatrzymuje się, przygląda z większej odległości i nie ucieka natychmiast po zobaczeniu człowieka. Jest to objaw zaciekawienia i upewnienia się, czy nie grozi mu niebezpieczeństwo. Nie znaczy to wcale, ze wilki przestały bać się ludzi i stają się w stosunku do nich agresywne. Ataki wilków na ludzi są niezmiernie rzadkie; znacznie częstsze i bardziej dotkliwe są pogryzienia przez psy.
Mimo to należy pamiętać, że każde zwierzę może być dla nas niebezpieczne, jeśli jest chore, ranne, albo próbowało być oswajane i było wcześniej dokarmiane.
Jeśli spotkasz wilka, który podchodzi na odległość mniejszą niż 30 m lub przygląda się zbyt długo, albo też drapieżnik poszczekuje lub warczy na ciebie, podejmij następujące działania:
Unieś ręce i machaj nimi szeroko w powietrzu. To sprawi, że Twoja sylwetka będzie lepiej widoczna, a Twój zapach szeroko się rozprzestrzeni.
Pokrzykuj głośno, ostrym tonem w stronę wilka. To pomoże mu sie zorientować, że ma do czynienia z człowiekiem i nie jest tu mile widziany.
Jeśli zwierzę nie reaguje i zamiast oddalić się podchodzi bliżej, rzucaj w niego będącymi w zasięgu ręki przedmiotami, patykami, kamieniami, grudkami ziemi.
Wycofaj się spokojnie, możesz przyspieszyć dopiero gdy masz pewność, że zwierzę jest daleko i nie interesuje się Tobą.
Zawiadom o zdarzeniu Urząd Gminy, Regionalną Dyrekcję Ochrony Środowiska. Jeśli możesz, zrób zdjęcie.
*Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 roku ochronie przyrody (tekst jednolity Dz.U. z 2013 r. poz 627, z późniejszymi zmianami)
**Rozporządzenie Ministra Środowiska (tekst jednolity Dz.U. z 2016r w sprawie ochrony gatunków zwierząt (Dz.U. 2016, poz 2183)
Źródło: Sabina Nowak, Robert W. Mysłajek, Po sąsiedzku z wilkami, wydana przez Stowarzyszenie dla Natury Wilk, 2019
